Σάββατο 15 Μαΐου 2010

Μια εξέγερση, μια διαταραχή και 3 νεκροί: Η ψυχολογία του πολιτικού χουλιγκανισμού


του Στέφανου Σταυρινού


Η εξέγερση

Σύμφωνα με τη θεωρία του Tullock (1971) μια εξέγερση είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν τα οικονομικά κέρδη από αυτή είναι μεγάλα (πχ είναι πολύ πιθανό να αρθούν σκληρά μέτρα) και όταν τα κόστη από την εξέγερση είναι μικρά (πχ χαμηλές ποινές σε περίπτωση σύλληψης, αμυντική στάση της αστυνομίας προς όσους προκαλούν επεισόδια). Την ίδια στιγμή παράλληλα με τα κέρδη και τα κόστη αυτά, η κοινωνική σταθερότητα, η αστικοποίηση, η πολυπολιτισμικότητα το οικονομικό και το πολιτικό προφίλ αλλά και παράγοντες εθνικότητας έχουν πολύ να κάνουν με το ποιοι συμμετέχουν στην εξέγερση. Συμπερασματικά από κοινωνικοοικονομική σκοπιά μπορούμε να πούμε αυτό που είναι ήδη γνωστό από καιρό. Η χώρα μας σήμερα συγκεντρώνει περισσότερους προγνωστικούς παράγοντες για εξέγερση από ποτέ (Di Pasqualle, 1998).

Ταραχές και εφηβικές διαταραχές: Η ψυχοπαθολογική προσέγγιση

Σε γενικές γραμμές η βιβλιογραφία συνδέει τη συμμετοχή των παιδιών σε πράξεις πολιτικής βίας σε μεγάλο βαθμό με οικογενειακούς κυρίως στρεσογόνους παράγοντες όπως το διαζύγιο ή ο θάνατος ενός οικογενειακού μέλους αλλά και γενικότερα με όσα γεγονότα θεωρούνται τραυματικά (Gibson, 1989). Επιπρόσθετα η φτώχεια και η χαμηλή κοινωνική συνοχή φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο σε βίαιες παραβατικές ενέργειες παιδιών (Short,2008). Σε γενικές γραμμές ιδιαίτερη συσχέτιση υπάρχει ανάμεσα στην ενήλικη αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (συμπεριλαμβανομένων εκδηλώσεων βανδαλισμού) η οποία χαρακτηρίζεται από απουσία εμπάθειας (το άτομο αδυνατεί να νοιώσει τις συνέπειες τις πράξης για τον αποδέκτη της) και στην διαταραχή της διαγωγής κατά την παιδική ηλικία αλλά και την παιδική κακοποίηση ζώων (Wilson,2003). Τέλος η εφηβεία είναι μια περίοδος κατά την οποία ο έφηβος εντάσσεται σε ομάδες για να αποκτήσει ταυτότητα και να βελτιώσει την αυτοεικόνα του. Όταν εντάσσεται σε μια ομάδα η οποία του δίνει ενίσχυση για πράξεις βίας όπως ο βανδαλισμός ο έφηβος και ακόμα περισσότερο ο έφηβος που έχει ιστορικό διαταραχής διαγωγής ή αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας νοιώθει σημαντικός και επαναλαμβάνει την πράξη. Στη δεύτερη περίπτωση δε η δύναμη της ενίσχυσης της ομάδας είναι ακόμα σημαντικότερη καθώς η ομάδα τον ενισχύει για κάτι που όλοι οι άλλοι τον θεωρούν άξιο περιθωριοποίησης και ταυτόχρονα είναι συστατικό χαρακτηριστικό της δομής της προσωπικότητάς του . Από την άλλη πολλά άτομα των ομάδων αυτών συμμετέχουν και σε συγκρούσεις σε γήπεδα. Η αίσθηση πως ανήκουν σε μια ομάδα που συγκρούεται με μια άλλη (αντίπαλοι οπαδοί, αστυνομία κ.λ.π.) προκαλεί ευφορία (Apter, 1992).

Βανδαλισμός και πυρομανία

Αυτός που ρίχνει τη μολότοφ είναι πυρομανής; Όχι σε καμία περίπτωση. Αν και μπορεί να του προκαλεί ευχαρίστηση η θέα της φωτιάς και της καταστροφής υπάρχει ειδική παράγραφος στα διαγνωστικά κριτήρια του DSM που αναφέρει ότι η πράξη δεν τελείται για πολιτικό λόγο ή για έκφραση θυμού ή για βελτίωση της ποιότητας ζωής. Σε ότι αφορά το βανδαλισμό η εξωστρέφεια, η απουσία ενσυναίσθησης και ο αυθορμητισμός θεωρούνται κρίσιμα χαρακτηριστικά προσωπικότητας (Carrasco, 2006). 


Διαβάστε όλο το άρθρο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου